5 maymun deneyi

• (bkz: organizasyonel şartlanma)
• türkçe altyazısı da mevcut özet video için tıklayınız.
  
  edit: https://youtu.be/gt5jz6moinu
• toplumun ; yenilikçi , gelişimci olmaya çalışan bireyleri , kendi olumsuz düşünceleri ve tecrübeleri çerçevesinde negatif düşünce yapısına yönlendirıp cesaretlerini ve inançlarını kırarak suskunluk sarmalına girmelerine nasıl neden olduklarını gösteren bir deneydir. kısaca toplumsal negatif öğrenme de denilen psikososyal olguyu deneysel boyutta uygulamalı olarak açıklayan da bir deneydir.
  amiyane tabirle yapamazsıncı , olmazcı , biz yaptık da ne oldu , başına iş alırsın vb. gibi etrafımızda bulunan hayallerinizle aranıza girmeye çalışan bu tipleri ne zaman yakınınızda görürseniz bu deney aklınıza gelsin sevgili ekşici dostlar.
  deneyi kısaca anlatan linklerden birisine de şuradan ulaşabilirsiniz.->
• bir kafese beş maymun koyarlar.
  ortaya bir merdiven ve tepesine de iple bağlı bir salkım muz asarlar.
  her bir maymun merdivene çıkıp muza ulaşmak istediğinde dışarıdan üzerine soğuk su sıkarlar…
  
  her maymun aynı denemeye giriştiğinde buz gibi soğuk su ile ıslatılır.
  bütün maymunlar bu denemeler sonunda ıslanmayı tecrübe etmiş olurlar.
  bir süre sonra muzlara yönelen maymunlar diğerleri tarafından engellenmeye başlanır.
  
  suyu kapatıp maymunlardan biri dışarı alınıp yerine yeni bir maymun konur.
  yeni maymunun ilk yaptığı iş muzlara ulaşmak için merdivene tırmanmak olur.
  fakat diğer dört maymun buna izin vermez ve yeni maymunu döverler.
  daha sonra ıslanmış maymunlardan biri daha kafesten alınır ve yerine yeni bir maymun konur.
  
  ve merdivene ilk yaptığı atakta dayak yer.
  
  bu ikinci yeni maymunu en şiddetli ve istekli döven ilk yeni maymundur.
  ıslak maymunlardan üçüncüsü de değiştirilir.
  
  üçüncü yeni gelen maymunda ilk atağında cezalandırılır.
  ilk gelen iki maymunun yeni geleni niye dövdükleri konusunda bir fikirleri yoktur ama dövmektedirler.
  
  son olarak da kafesteki ıslanan son maymun olan dördüncü ve beşinci de değiştirilir.
  tepelerinde bir salkım muz asılı olduğu halde artık hiçbir maymun merdivene yaklaşıp muzları almak için hamle yapamamaktadır.
• toplumun genelinde görülen davranış bozukluğunu çok iyi izah etmektedir.
• https://youtu.be/y-pvbo75pdo
• bu deneyin gerçek olup olmadığı tartışmalı. internette baktım doğrulayacak kaynak bulamadım.