atmeydanı

• seza sinanlar'ın tam ismi "atmeydanı / bizans araba yarışlarından osmanlı şenliklerine" olan 2005 tarihli kitabı. kendisinin tez çalışması.
  
  "bugün ortasında dikilitaş, örme sütun, burmalı sütun ve alman çeşmesi'yle bakımlı bir park görünümünde olan bu meydan aslında bizans'ın hipodromu'ydu. imparatorlar halkın desteğini bu meydanda aldı. cellatlar idam hükümlerini burada yerine getirdi. bizans halkı imparatora karşı burada ayaklandı."
  
  bugün toprağa verdiğimiz günhan danışman hocamız, öğrencisinin kitabını zamanında şöyle sunmuş:
  
  "atmeydanı kitabı, iki bin yıllık bir meydanın zaman içinde değişen öyküsünün mevcut kaynaklardan ustaca derlenerek bir kent tarihi rehberine dönüştürülmüş olması açısından ilginç. bugün sultanahmet meydanı ve çevresini iyi tanımak isteyen sıradan bir istanbul gezgini, bu kitabı eline alarak orada birkaç saat geçirdiğinde kendini bu konuda kolayca uzmanlaşmış hissedecektir. kitabın metninin kurgusu baştaki “önsöz” ile sonda yer alan ve meydan düğünlerinin listesini veren “ek” ile “kaynakça” ve “dizin” dışında 12 bölümden oluşmaktadır. metnin tonunu ise “bir roma şehri kurulurken” adlı nea roma hipodromu’nun kuruluşu ile başlayıp istanbul ansiklopedisi’nden alınmış vaziyet planı ve doğan kuban’ın istanbul bir kent tarihi için hazırlanmış restitüsyon çizimi eşliğinde eldeki arkeolojik bilgilerin özetlendiği ilk bölüm belirlemektedir. bu bölümde ayrıca “örme sütun”, “burmalı sütun” ve “dikilitaş” çerçeveler içinde ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. devam eden bölümlerde, önce hipodromdaki araba yarışları dönemi, daha sonra yargı ve infaz mekânı oluşu, bizans imparatorlarının meşruiyet arayışlarında hipodromun rolü, 4. haçlı seferleri sırasında kentin ve dolayısıyla hipodromun yağmalanması anlatılmaktadır. bu anlatıma paralel olarak erken ve geç bizans dönemlerinin kısa tarihçeleri ise meydanın öyküsü merkez alınarak verilmektedir. bunu takip eden iki bölümde, yabancı seyyahların gravürlerinde ve osmanlı dönemi minyatürlerinde meydanın bizans hipodromundan osmanlı şenlik alanına dönüşümü aktarılmakta ve sonraki beş bölüm ile 450 yıl boyunca osmanlı başkentinde bu meydanın kent merkezi işlevini sürdürmesi yansıtılmaktadır. bu süreçte osmanlı hassa mimarlarının yoğun imar faaliyetleri sırasında meydana müdahaleden özenle kaçındıkları ve antik hipodromun açık mekânını saygıyla korudukları izlenmektedir. kitabın son iki bölümünde ise 2000 yıllık öykünün son döneminde, “sultanlar boğazlara taşınırken” şenliklerin de kâğıthane ve göksu çayırlarına nakledildiğini ve “bir dönem kapanıyor”ken avrupa etkisinde kentin ilk imar planlarının yapılışı sırasında atmeydanı’na önemli bir rol biçildiğini, böylece ilk bilimsel kazıların başladığını öğreniyoruz. yazarın araştırmaları sonucu konuya en özgün katkısı da bu bölümde yer alıyor.
  genç ve yetenekli kent tarihçisi seza sinanlar’ın atmeydanı kitabı mimarlar odası istanbul büyükkent şubesi kütüphanesi raflarında ve tüm kitapçılarda mimar meslektaşlarımızın ilgisini bekliyor."
  
  http://www.kitapyayinevi.com/…p?pressid=130&bid=181
  
  kitap hakkında bir başka eleştiri yazısı için bkz:
  
  http://www.radikal.com.tr/….php?ek=ktp&haberno=4628