vedat dalokay

• 1973 yılında yapılan mahalli seçimlerden sonra ankara’nın belediye başkanlığını yapmış olan siyasetçi, mimar. belediye başkanlığı döneminde kimi kararlar alınırken milliyetçi cephe hükümetiyle sert tartışmalar yaşanmış; siyasi çıkarlar ve politik çekişmeler, dalokay'ın icraatlarının önündeki en büyük engel olmuştur. yapmak istediği her proje merkezi idare tarafından engellenmiş, hatta belediye işçilerinin yaptığı ve dalokay'ın desteklediği grev disk'in ülke çapında ilan ettiği genel yasla ilişkilendirilerek bir ara oğuzhan asiltürk tarafından görevinden alınmıştır.
  
  gerek icraatları ve gerekse renkli yaşamıyla türkiye’nin "farklı" belediye başkanlarından biri olmayı başaran dalokay’ın şehir enstitüleri kurma girişimi, beş bask'lının idam edilmesini protesto etmek için ispanya'nın ankara büyükelçiliği'nin sularını kesmesi, ‘süt projesi’, toplu taşımacılık, tanzim satışlar ve gecekondu halkı için ürettiği akkondu projesi, belli bir dönem tüm ekmek fırınlarını belediyeye işletmesi dönemin akılda kalan uygulama ve projeleridir. o yıllarda mimarlık dergisi’ne yaptığı açıklama, aradan geçen 30 senede değişen bir şey olmadığını gösterir niteliktedir:
  
  "...havagazı fiyatlarını artıracağız. 50 kuruştan satılıyor. biz hesapladık, 160 kuruş bulduk, götürdük. bizim chp'li grup toplandı. dedik ki, arkadaşlar işte böyle bir zarar ediyoruz, 50 kuruştan 160 kuruşa çıkarmak istiyoruz. chp'li grup ise bu öneri karşısında ikiye ayrılmış, bir grup 75 kuruş olsun diyor, diğer bir grupsa 250 kuruş olsun diyor. biz de 'siz ne yapıyorsunuz? biz ne 75 kuruşa ne de 250 kuruşa havagazı üretemeyiz size, biz hesapladık 160 kuruş istiyoruz, bize verin bunu biz gidelim.' dedik. sonradan öğrendim, 75 kuruş isteyenler lokantacılar ve kuru temizleyiciler, 250 kuruş isteyenler de sıvı gaz satıcıları. şimdi bu bizim ilerici, devrimci, halktan yana ve hakça düzen isteyen chp grubumuzun durumu."
• ankaraya hediyelerinden birisi de sıhhıye kızılay arasındaki meydandaki sembol anıttır.hatta halk arasında dalokayın boynuzları diye bilinir. bu boynuzlar i.melih gökçek'in bir tarafına battığından kaldırılmak istenmiş fakat bu arzu tepki toplayınca boynuzlar batmaya devam etmiştir.
• kocatepe camii'nin mimari tasarım yarışması ile elde edilmiş olan ve vedat dalokay'a ait ilk projesi politik bir u dönüş ile fazlaca "moderen" bulunarak temel kazısı tamamlanmış iken değiştirilmiş, yerine projesi hüsrev tayla'nın, kendisi kötü bir "sinan taklidi" olan bugünkü camii kondurulmuştur.
  
  sayın dalokay da projesini pakistan'ın başkenti islamabad'a suudi bağışları ve suudi kralının adına yaptırılacak camii için düzenlenen uluslararası bir yarışmaya göndermiştir. yarışma sonucunda seçilen proje "kral faisal camii" adıyla 1986 yılında inşa edilmiştir. işte şuracıkta bir fotoğrafı mevcuttur: http://www.arkitera.com/gununsorusu/2001/08/25.htm
  
  sayın dalokay, talihsiz bir trafik kazasında, yanılmıyorsam 1991 yılında, eşi ile birlikte vefat etmiştir.
• "bir yıldız daha kaydı. dalokay, ünü yurtdışına taşmış bir mimar, bir sosyal demokrat belediye başkanı, coşkulu bir ilerici aydın, inanmış bir atatürkçü, doğayı suluboyaya yansıtan bir ressam ve duygu yumaklarından öykü mimarisi yaratan bir yazardı. güleç yüzlü, hayat dolu, renkli, sevecen, hoş bir insandı dalokay. bu dünyadan geldi ve geçti. coşunca nâzım'dan dizeler okur ve 'nazım'ın heykelini dikeceğim' derdi. belediye başkanıyken deniz gezmiş'in mezarından aldığı bir avuç toprağı moskova'da nâzım'ın mezarına serpince de kıyametler koparılmıştı. ey koca deli vedat... güle güle..."
  
  uğur mumcu - 22 mart 1991 (cumhuriyet)
• kocatepe camii projesinin orijinali dört noktadan zemine temas eden devasa bir kubbeden oluşmakta, minareleri ise yukari doğru genişleyen bir formatta idi, hem bu binayi pakistanda inşa edecek teknoloji bulunmadiğindan hem de içi elvermediği için kubbenin formatını^* köşeli hale getirip öyle göndermiştir yarışmaya
• eskisehir orduevi onun eseridir.. ondeki kubbemsi $eyi ayakta tutan sutunlarin "v" $eklinde olmasinin sebebi de bizzat isminden gelir..
• kolo isimli çocuk kitabının resimleri de yine kendisi gibi mimar olan tan oral'a aittir.
• kavaklıdere'de kendisinin 1960'lı yıllarda karabük demir çelik fabrikası'nın koperatifi için yaptığı, daha sonra apartman olarak kullanılan binaya o yıllarda ileride asansör yapılır diyerek asansör boşluğunu hazır bırakmıştır. yıllar sonra apartman imar planında farkedilen bu durum, dalokay'ın mimari yeteneğini övmek için sanırım yeterli. bülten sokak 49 numara karabük apartmanı yerinde incelenebilir :)
• koloisimli kitabında, boynuzsuz bir dişi keçiyi merkezine alarak, 1940lı yıllar taşrasını akıcı ve çarpıcı bir dille anlatır. makineleşmenin türk köylüsü üzerinde modernize edici değil, dejenere edici bir güç olduğunu savunur.
• belediye başkanlığı süresince ilginç girişimlere imza atmış kişi. atatürk bulvarını genişletmek için abd büyükelçiliğinin duvarını yıkmış. bunun üstüne kriz çıkınca da "yanlışlıkla oldu" gibi bir açıklama yapmış. sonrasında büyükelçiliğin bahçesine doğru ilerleyerek, duvarı bir iki metre geriden inşa etmişler. diplomatik kriz tehlikesine rağmen abd'den toprak almış yani bir şekilde. bu dönemde bir diğer kriz sebebi de ispanya büyükelçiliğiyle olmuş. o sıralarda bask bölgesindeki idam kararlarına tepki olarak ispanya büyükelçiliğinin elektriğini ve suyunu kesmiş. durum ne olursa olsun, diplomatik krizden çekinmemiş bir eski başkan, dalokay.